FAQs
Wat is humusatie?
Humusatie is een alternatieve lichaamsbestemming na de dood waarbij het lichaam in twaalf maanden composteert tot humus: voedzame aarde. Een beetje zoals natuurbegraven, maar nóg natuurgetrouwer. Het is namelijk een proces van regeneratie waarbij alle voedingsstoffen van het lichaam wordt teruggebracht in de kringloop van het leven. Precies zoals het in de natuur gaat: het ene organisme helpt het andere vergaan. Oftewel, dood is voedsel voor nieuw leven. Bij humusatie zijn mensenlichamen uiteindelijk bron voor plantleven. Met de verkregen humus kunnen we bossen planten die ons leven aan CO2-uitstoot kunnen compenseren. Zo laten we pas echt iets goeds achter op deze planeet.
Wat komt het woord
humusatie vandaan?
Humusatie - een ‘nieuw’ begrip - is gebaseerd op het woord humus; de benaming voor de bovenste vruchtbare toplaag van de aarde. Dit is het gedeelte van de bodem waar micro-organismen dode bladeren en ander organisch materiaal omzetten tot vruchtbaar grond. Je kunt humus zien als de ‘levende’ laag van de aarde, die van levensbelang is voor het voortbestaan van mens, dier, voedsel en groen.
Met humuseren bedoelen wij het ‘tot humus transformeren’ van de dode mens. Je zou dit ook het composteren van de mens kunnen noemen. Wij vinden humuseren passender.
Waarom is humusatie natuurlijker dan begraven?
De manier waarop we doorgaans begraven, heeft weinig met de ecologie te maken. Een graf is namelijk meestal op ongeveer twee meter diepte - six feet under - en daar is geen bodemleven. Het beeld dat we opgegeten zouden worden door wormen, klopt dus niet. Bovendien worden de meeste mensen begraven in een kist, gehuld in vaak synthetische kleding. Deze manier van begraven isoleert ons allereerst van de natuurlijke processen, maar levert ook vooral milieuschade op. Bij natuurbegraven wordt de schade beperkt omdat alleen natuurlijke materialen zijn toegestaan, maar alsnog zijn de graven diep. Humusatie is een alternatief waarbij het terugbrengen naar de kringloop centraal staat en de voedingsstoffen van ons lichaam worden benut. Precies zoals het in de natuur werkt.
Hoe werkt humusatie?
Het ritueel lijkt op begraven. Bij humusatie wordt het lichaam op een bed gelegd van organisch materiaal: houtsnippers en bladeren, vermengd met compostculturen en regenwater. Dit gebeurt zonder kist, maar in een natuurlijke wade. Het lichaam wordt vervolgens ook toegedekt met een dikke laag van dit organische mengsel. In een jaar tijd voltrekken zich vier fasen*:
1) Het bodemleven doet zijn werk. Tijdens de eerste drie maanden zorgen micro-organismen voor de afbraak van spieren en weefsel. Vloeistoffen en eiwitten worden opgenomen in de compost en de toxische stoffen afgebroken door schimmels en bacteriën.
2) Fosfaat uit bot als ingrediënt voor supercompost. Na drie maanden zijn enkel de botten over. De overblijfselen en achtergebleven metalen en protheses worden uit de compost ontwaard. Alles van waarde gaat terug naar de familie, terwijl de botten - gelijkend aan het crematieproces - worden gegranuleerd.
3) Verse grond voor nieuw leven. De laatst vitale stap is het terug inmengen van dit ‘poeder’ in de composthoop. Het zijn precies deze fosfaten die samen met de overige nutriënten zorgen voor de transformatie van compost naar supercompost; voedingsrijk humus geschikt voor verder gebruik.
4) Regeneratie en groei. Na 12 maanden is het proces afgerond en kan de vruchtbare grond gebruikt worden voor het aanplanten van planten en bomen in een bos, park of tuin.
* Dit proces is overgenomen van Stichting Metamorfose - België.
Kan ik al gehumuseerd worden?
Nee, het is momenteel wettelijk niet mogelijk om in Europa gehumuseerd te worden. De Humusator (NL) en Stichting Metamorfose (BE) zetten zich in om op kort termijn een eerste humusatie test(veld) te realiseren op Nederlands grondgebied. Hierbij worden we ondersteund door de Oostra groep van het Amsterdams UMC (afdeling Medische Biologie - klinische anatomie en embryologie, onder leiding van professor R.J. Oostra.) We hopen in 2020 met aanvullende partnerorganisaties, fondsen en onderzoeksgroepen in gesprek te gaan om nog dit jaar een breed gedragen wetenschappelijk onderzoek te kunnen starten. Denk je dat je hieraan bij kunt dragen? Laat van je horen.
Gebeurde dit niet ook
in Washington?
In 2019 is in de Amerikaanse staat Washington een wet aangenomen die het composteren van mensenlichamen per mei 2020 legaliseert. Begin volgend jaar wordt de eerste locatie van Recompose geopend van initiatiefnemer en voorvechter Katrina Spade. Het proces lijkt op humusatie, maar verloopt net iets anders. Lees hier meer over dit innovatieve initiatief en hoe dit zich verhoudt tot humuseren.
Is humusatie veilig?
Wij gaan er vooralsnog vanuit humusatie veilig is voor de gezondheid van mens en dier. Echter, het is ons doel om zowel onszelf als de methode kritisch te bevragen. Vandaar ook dat wij ons niet alleen hard maken voor wetenschappelijk onderzoek naar de methode, maar ook actief op zoek gaan naar antwoorden op vraagstukken rondom de psychologische, economische, ecologische en geschiedkundige impact van humusatie.
Waarom mag humuseren
(nog) niet?
In Nederland bepaalt de Wet op lijksbezorging wat er met het stoffelijk overschot van een overledenen mag gebeuren. Op dit moment kan je enkel kiezen voor begraven, cremeren, of je lichaam doneren aan de wetenschap. Wel ziet het er naar uit dat deze wet in 2020 verruimd gaat worden. Lees hier meer.
Hoe kan ik bijdragen?
Wat fijn dat je net als ons geboeid bent door humusatie. Je kan op verschillende manieren bijdragen. Vertel je vrienden en familie over humuseren, schrijf je in voor onze nieuwsbrief of koppel ons aan relevante partners zodat we nog dit jaar een humusatieonderzoek kunnen starten. Specifieke dingen waar we hulp bij kunnen gebruiken:
- Het opzetten van een petitie voor humusatie;
- Het opstellen van een model testament voor mensen die hun lichaam willen laten humuseren als het zover is;
- Het voeren van een campagne om mensen bewust te maken van humusatie;
- Het vinden van locaties als toekomstig humusatie-hof;
- Het doen van tests met het composteren van huisdieren.
- Ook financiële bijdragen zijn welkom.